TC Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

"Üret ve Paylaş!"

Değerli Aile Hekimliği Uzmanlık Öğrencisi Adayımız,

Bütün hekim meslektaşlarımızın gönüllerinden geçen en uygun uzmanlık eğitimini almalarını diliyoruz. Sizin de kendinize en uygun uzmanlık eğitimini en kaliteli şekilde almanızı isteriz. Bununla birlikte, aile hekimliği uzmanlık eğitimini tercih etmenizi de teşvik etmemiz için çok sayıda neden var. Gerek anabilim dalımızda gerekse ülkemizde sayıları 45'i geçen anabilim dallarından herhangi birisinde aile hekimliği uzmanlık eğitimi almanızın avantajlarından bazılarını aşağıda belirteceğiz. Sonra da anabilim dalımızın durumu hakkında kısa bir bilgilendirme yapacağız ve aile hekimliği uzmanlık eğitimi hakkında genel bir bilgi sunacağız.

Size tıpta uzmanlık eğitim hayatınızda başarılar diliyor, anabilim dalımızı tercih etmeniz halinde birlikte başarılı bir çalışma süreci yaşamayı umuyoruz.

Önemli not:

Bilindiği gibi, aile hekimliği uzmanlarının sayısı Türkiye'de ihtiyacın çok altındadır. Sağlık Bakanlığı 2023 yılında 48 bin uzman hekim ihtiyacı olacağı projeksiyonunu yaparken halen 2000 civarında uzman vardır. Açıkça ortada olduğu gibi, aile hekimliği uzmanlık eğitimi kadrolarına son derece fazla ihtiyaç vadır.

Hal böyle iken, bazı meslektaşlarımızın iyice karar vermeden aile hekimliği uzmanlık kadrolarına yerleşmelerinin yanlış olmaktan da öte, en basit ifadeyle etik dışı bir davranış olduğunu düşünüyoruz. Bu tür davranış içerisinde olan meslektaşlarımız, hem aile hekimliği uzmanlık kadrolarına yerleşmek isteyen diğer meslektaşlarımıza engel olarak, hem de anabilim dallarının kadrolarını engelleyerek hak kayıplarına neden olmaktadırlar.

Sebep her ne olursa olsun; gerek iyice ihtisas alanına karar veremediği için, gerek askerlik tecili gibi kişisel menfaatlerle, gerekse çevre tesiriyle, devam etmeyeceği halde meslektaşlarımızın anabilim dalımızda ihtisasa başlamasının kabul edilemez olduğunu düşünüyoruz. Bu tür sorunlara yol açacakların baştan iyice düşünmelerini, bizi ve kendilerini üzmemelerini umuyoruz.

01.04.2011

Neden Aile Hekimliğini Seçmelisiniz?

Bu sorunun cevabı şüphesiz burada belirteceklerimizle sınırlı değildir. Burada sizlere sadece genel bir fikir vermeye çalıştık:

1. Aile hekimliği çok yönlü doyum sağlar: TUS sistemi içerisinde uzmanlık tercihleri, ne yazık ki, kişinin en çok istediği alandan çok puanının uygun olduğu alan şeklinde sonuçlanıyor. Sonuçta örneğin, cerrahi ve dahili bilimleri bir arada tercih eden meslektaşımız dahili bilimlerde uzmanlık yapması halinde cerrahi konusunda aradıklarını bulamama veya tam tersi gibi durumlarla karşılaşabiliyor. Aile hekimliği uzmanlık eğitimi ise hem cerrahi, hem de dahili branşları içerdiğinden çok yönlü bir branştır. Bir aile hekimi, genel hekimlik uygulamalarının yanında ilgi alanına göre çocuk sağlığı, kadın doğum veya cerrahi girişimler konusunda kendini derinlemesine yetiştirebilir.
2. Sağlık sisteminde kilit noktası: Birinci basamak sağlık hizmetleri sağlık sisteminin en önemli noktasını oluşturur. Her ne kadar ikinci ve üçüncü basamak hastanelerine genelde pahalı yatırımlar ve teknik cihazlar alınsa da bu merkezlerdeki hizmetin başarısı da birinci basamak hekimlerinin başarıysıyla doğrudan ilişkilidir. Aile hekimlerinin göreclerini tam yapamadığı durumlarda hastanelerde ve acil merkezlerinde yığılmalar olacak ve hizmetler aksayacaktır.
3. İyi bir gelir: Aile hekimliği uzmanları çok yönlü yaklaşım sağlayabilmeleri nedeniyle kolayca hem devlet, hem de özel sektörde iş bulabilmektedir. Gelir düzeyleri de ortalama diğer uzmanlar kadardır. Sağlıkta dönüşüm uygulamaları çerçevesinde aile hekimliği sisteminin uygulandığı yerlerde ise aile hekimleri çok daha tatmin edici gelirlere sahiptir.
4. Aile hekimliği uygulamasında tercih üstünlüğü: Aile hekimi uzmanı olmanız size pilot uygulamanın yapıldığı illerde tercih üstünlüğü sağlayacaktır. Bunun da ötesinde ilgi duymanız halinde bölgenizde eğitimler verme ve yönetici görevler alma gibi seçenekleriniz de olabilecektir.
5. İşinin ehli olma: Birinci basamak sağlık hizmetlerini kaliteli bir şekilde vermenin yolu bu alanda eğitim almaktan geçer. Ülkemizde de bu eğitimin en son noktası ail hekimliği uzmanlık eğitimidir. Günümüzde uzmanlık eğitimi almadan da birinci basamakta çalışmak mümkün olmakla birlikte, sunulan hizmetin kalitesi ve hekimin kendine güveni şüphesiz çok farkedecektir.
6. Bağımsız çalışma: Sağlık hizmetlerinin başarısı ekip çalışmasına bağlıdır. Ancak, hastane ortamı gibi kalabalık çalışma alanlarında hekimin çalışma prensipleri genelde kendisi dışında belirlenmektedir. Oysa aile hekimleri daha çok bireysel sağlık hizmeti verdiklerinden kendi ofislerinin sorumluluğunu taşırlar. Dolayısıyla iş yerleriyle ilgili kararları da bizzat kendileri alabilirler.
7. Akademik yükselme imkanı: Aile hekimliği disiplini akademik kadrolar açısından da henüz bakir bir alandır. günümüzde 70'in üzerinde olan tıp fakültelerinden yaklaşık 45'inde öğretim üyesi bulunmaktadır. Oysa aile hekimliğinin gerek tıp eğitminde, gerekse mezuniyet sonrası eğitimde ve araştırmada vazgeçilemez önemi bulunmaktadır. Aile hekimliği uzmanlık eğitimi alan meslektaşlarımız akademik yükselme açısından da birçok diğer branştan daha avantajlı olacaktır.

Anabilim Dalımızda Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi

Kuruluş yılı 1962 olan Atatürk Üniversitesi tıp Fakültesi ülkemizin en eski tıp fakültelerindendir. Bölgesinde önemli bir sağlık merkezi olan fakültemiz, gerek kampüs imkanları, gerekse öğretim üyesi kadrosuyla da önemli bir avantaja sahiptir.

Anabilim dalımızdaki uzmanlık eğitiminiz 18.07.2009 tarihinde resmi gazetede yayınlanan (http://rega.basbakanlik.gov.tr/eskiler/2009/07/20090718-5.htm) yeni tıpta uzmanlık eğitimi yönetmeliğine göre gerçekleşecektir. Bu yönetmelikte aile hekimliği uzmanlık eğitiminin süresi 3 yıldır.

Uzmanlık eğitimi aile hekimliği polikliniği ve hastanemizin diğer birimlerindeki rotasyonlardan oluşmaktadır. Rotasyonlar ve rotasyonların süreleri Tıpta Uzmanlık Kurulu (TUK) tarafından belirlenmektedir. TUK karar tutanağı 21-22-23/06/2010'a göre aile hekimliği uzmanlık eğitiminde aşağıdaki rotasyonlar öngörülmüştür:

Türkiye Aile Hekimleri Yeterlilik kurulu (TAH-YK) tarafından önerilen uzmanlık eğitimi program bileşenleri ise aşağıdaki gibidir (http://www.tahud.org.tr/uploads/content/AHU_egitimi_mufredat.pdf):

Anabilim dalı kurulumuzun uzmanlık eğitimiyle ilgili bazı önerileri ise aşağıdaki gibidir:

Asistanların;

a. rotasyonda da olsa, öğretim üyelerinin öğrenci derslerine katılması
b. haftalık anabilim dalı seminerlerine katılması
c. iki ay acil rotasyonu yapması
d. dilediği branşlarda 4 ay seçmeli rotasyon yapabilmesi
e. rotasyonlarında poliklinik yapmasının esas olması
f. eğitiminin ilk bir ay anabilim dalında geçirmesi
g. tezini ilk yıl içerisinde alması

önerilir.

Eğitiminizin ilk bir ayı sonunda size bire bir destek olacak bir danışman öğretim üyesi atanacaktır. Uzmanlık eğitiminizin sonuna kadar tezinizi tamamlamanız istenir. Teziniz kabul edildikten sonra uzmanlık bitirme sınavına girmeniz gerekir.

Anabilim dalımızda geçireceğiniz süreyi uygulama polikliniğimizde, sağlıklı yaşam merkezimizde ve anabilim dalındaki faaliyetlere katılarak geçirmeniz istenmektedir. Anabilim dalımızın güçlü ve çok yönlü bir öğretim üyesi kadrosu bulunmaktadır ve sizlere Türkiye ortalamasının üzerinde, dünya standartlarında bir uzmanlık eğitimi verebileceğimizi umuyoruz.

Genel Anlamda Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi

Ülkemizde, 1985 yılından bu yana Aile Hekimliği uzmanlık eğitimi verilmektedir. 1990 yılından itibaren gerek Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği, gerekse üniversitelerde kurulan anabilim dalları, Aile Hekimliği uzmanlık eğitiminin standartlarının belirlenmesi ve geliştirilmesi konusunda çalışmalar yapmaktadırlar.

Aile Hekimi; yaş, cins ve hastalık ayırımı yapmaksızın bireylere ve ailelere, kişisel, kesintisiz, bütüncül bir birinci basamak sağlık hizmeti sunan, bu konuda uzmanlık eğitimi görmüş tıp doktorudur.

Aile Hekimi, kişinin sağlıkla ilgili tüm gereksinimlerinin sorumluluğunu üzerine alır. Hizmet verdiği bireyler ile her an ulaşılabilecek kadar yakın, sıcak, güvene dayalı ve uzun süreli bir ilişki içindedir. Bireyin sağlıkla ilgili tüm sorunlarını ele alırken fiziksel, psikolojik ve sosyal faktörleri bir bütün halinde değerlendirme imkanına sahiptir. Kişinin yaşadığı ortamı, aile ilişkilerini ve sorunun geçmişini yakından bilmenin verdiği avantajla tüm sağlık sorunlarının %90’ını çözümleyebilir. Birinci basamak sağlık hizmetini aşan sorunlar için ise, ilgili tıp branşlarındaki girişimlerin en uygun biçimde yapılabilmesi için koordinatör görevi üstlenir.

Amerikan Aile Hekimliği Kurulu Aile Hekimliği’nin birinci basamak sağlık hizmetine yaklaşımını şöyle özetlemektedir:

1. İlk başvuru noktasındaki sağlık hizmetini tanımlamaktadır. Sağlık hizmetleri sisteminin giriş kapısı olarak işlev görmektedir.

2. Kişiye gerek sağlıklı iken gerekse hastalığında sürekli hizmet sunan bir uygulamadır.

3. Bütün disiplinlerin hizmetini belirli bir düzeyde içine alan kapsamlı bir hizmettir.

4. Hastanın bütün sağlık gereksinimleriyle ilgili olarak koordinasyon işlevini yürütür.

5. Bireyin izlenmesi ve toplum sağlığı problemlerinin çözümü ile ilgili olarak sürekli sorumluluk taşımaktadır.

6. İleri derecede bireyselleşmiş bir hizmeti tanımlamaktadır.